Xóm nhỏ xập xệ với những ngôi nhà được dựng bằng những tấm tôn sắt hoen gỉ; sát những ngôi nhà là ngập tràn rác thải trên một dòng kênh đen ngòm, đặc quánh mùi tanh của bùn và nước thải… “Xóm rác thải” đã tồn tại ở TP Huế cả chục năm nay.
Thực ra cái tên “xóm rác thải” là cảm nhận của người viết về xóm nhỏ nằm gần con đường Phan Đăng Lưu, TP Huế này; còn người dân ở đây bao đời nay vẫn quen gọi là xóm bờ hồ.
Hơn 20 năm sống ở xóm bờ hồ, gia đình anh Bình gồm 3 thế hệ với 13 nhân khẩu sống chen chúc trong căn nhà nhỏ rách nát, tạm bợ, rộng chưa đầy 40m2. Trước cánh cửa xập xệ là dòng kênh nước đen ngòm, tanh mùi bùn và nước thải, rất khó ngửi. Anh Bình và những người dân nơi đây có cách đối phó với thứ mùi này rất “chuyên nghiệp”.
Sống chung với rác thải, đủ thứ bao bì, xác động vật chết, kim tiêm, chai lọ… những người dân nơi đây phải học cách thích ứng. Những khi trời nổi gió, thổi thứ mùi hôi hám từ luồng nước đen và hố rác xộc thẳng vào nhà, họ lại khóa trái cửa, chùm chăn, đeo khẩu trang…
Đa phần dân trong xóm là lao động nghèo, sống bằng nghề đạp xích lô, cửu vạn, ve chai, chạy chợ… nên thu nhập không cao. Với họ kiếm đủ tiền chạy ăn từng bữa đã là may mắn lắm rồi, đừng nói đến chuyện chuyển nhà tới những khu vực sạch sẽ hơn.
Anh Bình nhìn đàn con tay bịt mũi, tay kia cầm bút, than thở: “Những người dân nghèo như chúng tôi lấy đâu tiền ra mà dời chỗ ở? Vẫn biết là hôi hám, mất vệ sinh, ảnh hưởng tới sức khỏe nhưng cả gia đình tôi và những gia đình khác trong xóm bờ hồ này vẫn phải chịu đựng. Những thứ rác thải trong thành phố đều đổ dồn về đây, không hôi, không bẩn sao đựợc”.
Những hành lang tối mịt, nhỏ xíu cộng thêm rác bẩn khiến lối đi vào xóm cũng rất khó khăn. 52 hộ dân nơi đây sống có điện, có nước nhưng phải trả với giá “trên trời”. Cuộc sống vốn nghèo vì thế càng khốn khó.
Trong nhiều cuộc họp tiếp xúc cử tri, người dân nơi đây đã nhiều lần đề xuất, gửi đơn kiến nghị được di dời tới nơi ở mới nhưng không có kết quả. Anh Huỳnh Văn Đạm, Phó Chủ tịch phường Phú Hoà, cho biết: Đầu năm ngoái, thành phố đã cho cán bộ về khảo sát tình hình và kê khai tài sản của tất cả những hộ dân sống trong khu vực để lập danh sách đền bù và giải toả, chuyển về khu tái định cư mới. Nhưng mới đây chính quyền thành phố lại thông báo khu tái định cư đó đã có… chủ khác.
Phan Bá Mạnh